الهیات مسیحی (درس 35)

نجات شناسی(14)

روش های اعطای فیض

روشهای اعطای فیض، امکاناتی هستند که خدا از آنها برای تقویت و مستحکم ساختن ایمانِ ایمانداران به وعده های او، استفاده می کند.

از کلام خدا در می یابیم که ایمان عطایی الهی است که با بخشش دلی تازه و شنوا در برابر موعظه و پذیرش کلامش در کتاب مقدس اعطا می شود (یوحنا 5:3 و افسسیان 8:2). با وجود این بر اساس کتاب مقدس، ایمان هیچگاه تا زمان رسیدن ایمان داران به آسمان کامل نمی گردد.

در این مسیر ایمانداران بدلیل طبیعت سقوط کردۀ انسان از فراز و نشیب های فراوانی از جمله شک به وعده های خدا گذر می کنند. بهمین دلیل ایمان داران به نزد خدا برای تقویت ضعف ایمانی خود دعا می کنند (مرقس 24:9).

در این راستا خداوند از طریق حکمت و فیض خود امکاناتی برای تقویت ایمان ایماندارانش فراهم می کند که آنها را روشهای اعطای فیض می نامیم.

این روشهای اعطای فیض شامل دعا، موعظۀ کلام خدا و آئینهای مقدس کلیسا می باشند که  از طریق روح القدس به جهت تقویت اراده و ایمان ایمانداران برای گریز از گناه و پناه جستن به مسیح عمل می کنند.

از آنجائیکه بزودی در یکی از درس های آینده تحت عنوان آئین های مقدس کلیسا، به مطالعۀ مفصل مراسم تعمید آب و عشاء ربانی خواهیم پرداخت، فقط به این توضیح کوتاه بسنده می کنیم، که این آئین ها را صرفاً بخاطر سفارشهای مسیح بعنوان مراسم یادبود برگزار نمی کنیم، بلکه شرکت ما در این آئین ها با ایمان در اتحاد با مسیح صورت می گیرند (اول قرنتیان 16:10).

پس توجه شما رو به رئوس مطالعۀ امروزمان جلب می کنم.

مطالعۀ امرومان در دو بخش انجام خواهد شد که

بخش اول کتاب مقدس و

بخش دوم تحت عنوان دعا  می باشد.

بخش اول شامل دو روش اعطای فیض از طریق کلام خدا ابتدا برای نجات یافتن و سپس تقدیس شدن می باشد.

در بخش دوم که تحت عنوان دعا می باشد سه مقوله در رابطه با دعا را بررسی خواهیم کرد.

ابتدا به ماهیت دعا کردن می پردازیم سپس رابطۀ دعا کردن را با تقدیر الهی بررسی می کنیم و در نهایت روش و طریق دعا کردن را مورد مطالعه قرار خواهیم داد.

پس توجه شما رو به مطالعۀ اولین روش اعطای فیض در بخش اول تحت عنوان کلام خدا جلب می کنم.

اول – کلام خدا  

مقصود ما از کلام خدا، کتاب مقدس می باشد که شامل 39 کتاب در عهد عتیق و 27 کتاب در عهد جدید است. کلام خدا در رابطه با این مجموعه 66 کتاب چنین می فرماید:

دوم تبموتائوس 16:3-17 تمام کتاب مقدّس از الهام خداست و برای تعلیم حقیقت، سرزنش خطا، اصلاح معایب و پرورش ما در نیکی مطلق مفید است تا مرد خدا برای هر کار نیکو کاملاً آماده و مجهّز باشد. (ترجمۀ مژده)

کتاب مقدس بدلیل کاربردهای متفاوتی که دارد از چند نظر جزو روشهای اعطای فیض شمرده می شود. در اینجا به چند مورد از آنها اشاره می کنیم.

نمونه های تشبیهی از کاربردهای کتاب مقدس در روشهای اعطای فیض الهی

کلام خدا مانند پُتکی است که صخره را خرد می کند (ارمیا29:33)

کلام خدا ممیز افکار و نیت های قلب است (عبرانیان12:4)

کلام خدا به مانند آینه منعکس کنندۀ تصویر واقعی انسان می باشد (یعقوب24:1-25)

کلام خدا عنصر پاک کننده ناپاکی هاست (یوحنا 3:15 افسسیان26:5)

کلام خدا بذر الهی است (لوقا11:8 ،اول پطرس 23:1)

کلام خدا غذای روحانی برای گرسنگان است (ایوب 12:23 )

کلام خدا چراغ راهِ مسافران است (مزمور 105:119 )

کلام خدا به مانند سلاح یک سرباز است ( افسسیان17:6، عبرانیان 12:4).

همان طور که مشاهده می کنید خدا از کلامش به روشهای مختلف استفاده می کند تا فیضش را به ما عطا نماید. در اینجا به بررسی اولین مورد روش اعطای فیض برای نجات از طریق کتاب مقدس می پردازیم.

1) کتاب مقدس یکی از روشهای اعطای فیض برای نجات است

اولین سوالی که در اینجا می توان پرسید این است که: چگونه کتاب مقدس می تواند روشی برای نجات باشد؟

پولس در کلام خدا، در پاسخ به این سوال چنین می فرماید.

رومیان16:1 زیرا من به انجیل عیسی مسیح افتخار می کنم چون قدرت خداست برای نجات تمام کسانی که ایمان بیاورند. پیغام انجیل در ابتدا فقط به یهودیان اعلام می شد، اما اکنون همه می توانند با ایمان آوردن به آن ، به حضور خدا راه یابند. (ترجمۀ تفسیری)

اول قرنتیان21:1 زیرا خدای حکیم صلاح ندانست که انسان با منطق و حکمت خود او را بشناسد. بلکه او خود به میان ما آمد و همه آنانی را که به پیام او ایمان آوردند نجات بخشید، یعنی همان پیامی که مردم دنیا، چه یهودی وچه غیریهودی ، آن را بی معنی و پوچ می دانند. (ترجمۀ تفسیری)

آیۀ 23 همین باب تاکید می کند که پیام اصلی موعظۀ کلام خدا باید مسیح مصلوب باشد.

اول قرنتیان 23:1 اما پیام ما اینست که مسیح برای نجات انسان مصلوب شد و مرد؛ و این پیام برای یهودیان توهین آمیز است و برای یونانیان پوچ و بی معنی. (ترجمۀ تفسیری)

پولس رسول به تیموتاوس در رابطه با نجات بتوسط کلام خد چنین می گوید:

دوم تیموتاوس 15:3 خودت نیز از کودکی کتاب مقدس را فرا گرفته ای. این کتاب به تو حکمت بخشیده تا بدانی که دست یافتن به نجات، از راه ایمان به عیسی مسیح امکان پذیر است. (ترجمۀ تفسیری)

پطرس رسول در رابطه با جاودانه بودن کلام خدا بجهت مژدۀ نجات چنین می گوید:

اول پطرس23:1-25 این بار تولّد شما در اثر بذر فانی نبود بلکه به وسیله بذر غیرفانی، یعنی کلام خدای زنده و جاویدان تولّد تازه یافتید. زیرا «تمام آدمیان مثل علف هستند، و تمام جلال آنان مانند گل علف است. علف خشک می‌شود و گلش می‌ریزد، امّا کلام خدا تا ابد باقی است.»و این کلام همان مژده‌ای است که به شما داده شده است. (ترجمۀ مژده)

بدون شک کتاب مقدس وسیله ای برای جلب و هدایت مردم به سوی مسیح است. خدا به کلام خود احترام می گذارد ومردم به وسیله آن به معرفت نجات بخش مسیح می رسند.

با این گفته به بررسی دومین فیض یا بخشش الهی  از طریق کتاب مقدس یعنی تقدیس شدن می پردازیم.

2) کتاب مقدس یکی از روشهای اعطای فیض برای تقدیس شدن است

در مورد اول یعنی کتاب مقدس روشی برای اعطای فیضِ نجات، بررسی کردیم که کلام خدا وسیله ای برای نجات دادن ماست اما علاوه بر این، در این قسمت از مطالعه مان خواهیم دید که کتاب مقدس روشی برای تقدیس شدن ما نیز می باشد.

قبلاً در نمونه های تشبیهی، اشاره کردیم که کتاب مقدس مثل یک عنصر پاک کننده، شمشیری که ممیز افکار و یا  چراغی که راه را روشن می سازد، می باشد، تمامی این تشبیهات نشان دهندۀ وضعیت قلب انسان است که نیاز به پاک شدن دارد و کلام خدا یکی از روشهایی است که خدا به توسط آن ما را تقدیس می کند.

در این رابطه رسالۀ یعقوب چنین می گوید:

یعقوب 23:3-25 کسی که به کلام گوش می‌دهد ولی بر طبق آن عمل نمی‌کند، مانند مردی است که به آینه نگاه می‌کند و قیافه طبیعی خود را در آن می‌بیند. او خود را می‌بیند ولی همین که از جلوی آینه دور می‌شود، فراموش می‌کند که قیافه‌اش چگونه بود. امّا کسی که با دقّت به شریعت کامل و آزادی‌بخش نگاه کند و همیشه متوجّه آن باشد و شنونده فراموشکاری نباشد، بلکه مطابق آن رفتار کند، خداوند تمام کارهای او را برکت خواهد داد. (ترجمۀ تفسیری)

علاوه بر آینه تشبیهات دیگری نیز وجود دارند که به عمل تقدیس کنندۀ کتاب مقدس اشاره می کنند.

بعنوان مثال کتاب مقدس مانند:

نمونه های تشبیهی از کلام تقدیس کنندۀ خدا

کلام خدا مانند آب تطهیر کننده است (مزمور 9:119 و 11 ،یوحنا 3:15 ، افسسیان 26:5 )

کلام خدا مانند چراغی است که گمراهان را به راه های عدالت هدایت می کند (مزمور 105:119 ، امثال 23:6 ، دوم پطرس 19:1)

کلام خدا شمشیری است که بر دشمن غلبه می کند (افسسیان 17: 6 ،عبرانیان 12:1)

به همین دلیل است که عیسی مسیح از پدر آسمانی خود درخواست نمود که با کلامش شاگردانش را تقدیس کند.

یوحنا 17:17  آنان را به وسیله راستی خود تقدیس نما، کلام تو راستی است. (ترجمۀ تفسیری)

حال ممکن است بپرسید که چطور یک شخص می تواند توسط کلام خدا تقدیس شود. باید توجه داشت که بین مطالعه کلام خدا و رشد در فیض الهی رابطه کاملا مستقیمی وجود دارد. مطالعه دقیق شرح حال مسیحیان نشان میدهد که مردان بزرگ خدا کلام او را به طور مداوم می خواندند و آنرا بعنوان الگو در زندگی شان به عمل می آوردند.

خداوند در کتاب تثنیه در مورد قوانینی که او برای انتخاب پادشاه قومش در نظر گرفته چنین می گوید :

تثنیه 18:17-20 هنگامی که او (یعنی پادشاهی را که قوم انتخاب کردند) پادشاه شد، باید نسخه‌ای از قوانین خداوند و تعالیم او را از روی نسخه‌ اصلی که توسط کاهنان نگهداری می‌شود داشته باشد. او باید این کتاب را در دسترس خود نگه دارد و در تمام طول عمرش از آن بخواند تا یاد بگیرد که چگونه خداوند را احترام بگذارد و از همه فرمانهای او با دقّت پیروی کند. این کار باعث می‌شود که فکر نکند از دیگر مردم اسرائیل برتر است و از فرامین خداوند منحرف نشود. پس برای سالیان زیادی پادشاهی خواهد کرد و فرزندان او برای نسلها بر اسرائیل حکومت خواهند کرد. (ترجمۀ تفسیری)

کتاب مقدس در رابطه با تداوم خواندن کلام خدا چنین می گوید:

یوشع 8:1  کتاب تورات را همیشه درنظر داشته باش. آن را بخوان و درباره آن روز و شب تفکّر کن تا بتوانی تمام دستوراتی که در آن نوشته شده، پیروی و اطاعت نمایی. آنگاه موفّق و کامیاب خواهی شد. (ترجمۀ تفسیری)

لازم به ذکر است که هر چند در عبرانیان 4 خواندیم که کلام خدا نه تنها زنده، مقتدر، دارای حکمت و قدرت خدا می باشد، همچنین قادر است روح انسان را متقاعد، متبدل و تقدیس نماید، ولی نباید فراموش کرد که این نتایج روحانی فقط با کمک روح القدس حاصل می گردند.

کلام خدا در رابطه با کمک روح القدس می فرماید:

اول پطرس 12:1 کسانی که بشارت انجیل را به شما دادند با کمک روح‌القدس که از عالم بالا فرستاده شده است، این حقایق را به شما گفته‌اند؛ حقایقی که حتّی فرشتگان آرزوی درک آنها را دارند. (ترجمۀ تفسیری)

افسسیان 17:1 من دعا می‌کنم، آن خدایی که عیسی مسیح خداوند، او را به ما شناسانید -آن پدر پُر جلال- روح حکمت و الهام را به شما عطا فرماید تا او را کاملاً بشناسید. (ترجمۀ تفسیری)

اول قرنتیان 14:2-16 بما می گوید تا روح انسان توسط روح القدس تقویت نیابد، آمادگی لازم را برای پذیرش تعالیم کلام خدا را پیدا نخواهد کرد.

اول قرنتیان 14:2-16  کسی که روحانی نیست، نمی‌تواند تعالیم روح خدا را بپذیرد، زیرا به عقیده او این تعالیم پوچ و بی‌معنی هستند و در واقع، چون تشخیص این‌گونه تعالیم محتاج به بینش روحانی است، آنها نمی‌توانند آن را درک کنند. ولی شخص روحانی قادر است درباره همه‌چیز قضاوت کند ولی هیچ‌کس نمی‌تواند درباره او درست قضاوت نماید. زیرا به قول کتاب مقدّس:«چه کسی افکار خدا را می‌داند؟و چه کسی می‌تواند او را نصیحت کند؟»به هر حال، ما اکنون می‌توانیم مثل مسیح فکر کنیم.

در اینجا  به بخش دوم از روشهای اعطای فیض تحت عنوان دعا کردن می رسیم.

بخش دوم – دعا کردن

اگر کتاب مقدس را به دقت بخوانیم متوجه خواهیم شد که در مورد دعا تاکید فراوانی به عمل آورده است. از همان ابتدای مکالمه بین خدا و آدم، و در تمام قسمت های عهد عتیق و عهد جدید نمونه هایی زیادی از مردان دعا دیده می شوند. در کتاب مقدس دعا کردن نه فقط یک مزیت برای انسان بلکه دستور خداوند است.

( پیدایش 22:18-23، اول سموئیل 23:12،دوم پادشاهان 15:19 ،مزمور 2:5 و 6:32 ،ارمیا 7:29 ،متی 44:5 و 41:26 ،لوقا 1:18 و 36:21 ،افسسیان 18:6 اول تسالونیکیان 17:5 و 25 ،اول تیموتائوس 8:2 ، یعقوب 13:5-16).

عزرا پیامبر، دعا کردن را مهم تر از سپاهیان و سواران می دانست.

عزرا 21:8-23 وقتی‌ در کنار رود اهوا بودیم‌، اعلام‌ نمودم‌ همگی‌ روزه‌ بگیریم‌ تا به‌ این‌ وسیله‌ خود را در حضور خدای‌ خود فروتن‌ کنیم‌ و از او بخواهیم‌ در این‌ سفر ما را همراه‌ زن‌ و فرزندان‌ و اموالمان‌ حفظ‌ نماید. خجالت‌ می‌کشیدم‌ از پادشاه‌ درخواست‌ کنم‌ سربازانی‌ همراه‌ ما بفرستد تا در طول‌ راه‌ در مقابل‌ دشمنان‌ از ما حمایت‌ کنند، چون‌ به‌ پادشاه‌ گفته‌ بودم‌ که‌ خدا از کسانی‌ که‌ به‌ او ایمان‌ دارند محافظت‌ می‌کند، اما آنانی‌ را که‌ او را ترک‌ می‌گویند سخت‌ مجازات‌ می‌نماید. پس‌ روزه‌ گرفتیم‌ و از خدا خواهش‌ کردیم‌ تا از ما محافظت‌ کند و او نیز این‌ کار را کرد. (ترجمۀ تفسیری)

عیسی مسیح دعا کردن را حتی از غذا و خواب مهم تر می شمرد.

مرقس35:1 صبح روز بعد، وقتی هنوز هوا تاریک بود، عیسی برخاست و تنها به صحرا رفت تا در آنجا دعا کند. (ترجمۀ تفسیری)

لوقا12:6 در یکی از آن روزها، عیسی برای دعا به کوهستان رفت و تمام شب را به راز و نیاز با خدا پرداخت. (ترجمۀ تفسیری)

رسولان نیز دعا کردن را برتر از موعظه می دانستند. چون عیسی مسیح به آنان فرمود قبل از شروع به موعظۀ بشارت انجیل، دعا کنند و منتظر دریافت روح القدس باشند.

اعمال 4:6 در یکی از این دیدارها بود که عیسی به ایشان گفت : “از شهر اورشلیم بیرون نروید بلکه منتظر روح القدس باشید زیرا او همان هدیه ای است که پدرم وعده اش را داده و من نیز در باره اش با شما سخن گفتم. (ترجمۀ تفسیری)

حال به بررسی اولین مقوله در رابطه با دعا کردن که ماهیت آن می باشد می پردازیم.

1) ماهیت دعا کردن کردن

دعا کردن را می توان به عنوان ارتباط فرد با خدا دانست.  این ارتباط شامل محتویاتی از جمله اعتراف،  تجمید،  شکرگزاری،  تقاضاهای شخصی،  تضرع، و  شفاعت می باشد که به بررسی تک تک آنها می پردازیم.

در مورد دعا کردن با اعتراف در عهد عتیق نمونه های زیادی وجود دارند که به چند تای آنها اشاره میکنم.

در اول پادشاهان باب 8 شاهد دعای سلیمان به حضور خداوند برای تقدیم و تقدیس عبادتگاهی که ساخته بود هستیم، که حاوی اعتراف بسیار زیبایی است. بخشی از آنرا برای شما قرائت میکنم.

اول پادشاهان 46:8-49   «اگر قوم‌ تو نسبت‌ به‌ تو گناه‌ کنند و کیست‌ که‌ گناه‌ نکند؟ و تو بر آنها خشمگین‌ شوی‌ و اجازه‌ دهی‌ دشمن‌ آنها را به‌ کشور خود، خواه‌ دور و خواه‌ نزدیک‌، به‌ اسارت‌ ببرد، سپس‌ در آن‌ کشور بیگانه‌ به‌ خود آیند و توبه‌ کرده‌، به‌ تو پناه‌ آورند و دعا نموده‌، بگویند: خداوندا، ما به‌ راه‌ خطا رفته‌ایم‌ و مرتکب‌ گناه‌ شده‌ایم‌! و از گناهان‌ خود دست‌ بکشند و بطرف‌ این‌ سرزمین‌ که‌ به‌ اجداد ایشان‌ بخشیدی‌ و این‌ شهر برگزیده‌ات‌ و این‌ خانه‌ای‌ که‌ به‌ اسم‌ تو ساخته‌ام‌ دعا کنند، آنگاه‌ از آسمان‌ که‌ محل‌ سکونت‌ توست‌، دعاها و ناله‌های‌ ایشان‌ را بشنو و به‌ داد آنان‌ برس‌.

علاوه بر سلیمان نبی، به دعاهای چند پیامبر دیگر نیز اشاره می کنم که حاوی اعترافات آنها به خداوند می باشند.

عزرا 5:9-6 در هنگام‌ قربانی‌ عصر از جای‌ خود بلند شدم‌ و با همان‌ جامه‌ دریده‌ زانو زدم‌ و دستهای‌ خود را بحضور خداوند، خدایم‌ بلند کرده‌، گفتم‌: «خدایا در نزد تو شرمسارم‌ و خجالت‌ می‌کشم‌ که‌ در حضورت‌ سر بلند کنم‌، چون‌ گناهان‌ ما از سر ما گذشته‌ و خطاهای‌ ما سر به‌ فلک‌ کشیده‌ است‌.

نحمیا 7:1 اعتراف‌ می‌کنم‌ که‌ ما به‌ تو گناه‌ کرده‌ایم‌! بلی‌، من‌ و قوم‌ من‌ مرتکب‌ گناه‌ بزرگی‌ شده‌ایم‌ و دستورات‌ و احکام‌ تو را که‌ توسط‌ خدمتگزار خود موسی‌ به‌ ما دادی‌، اطاعت‌ نکرده‌ایم‌.

دانیال 4:9-5 در دعا اعتراف کرده، گفتم: «ای خداوند، تو خدای بزرگ و مهیب هستی. تو همیشه به وعده هایت وفا میکنی و به کسانی که تو را دوست دارند و اوامر تو را اطاعت میکنند، رحمت مینمایی. ولی ما گناه کرده و مرتکب شرارت شده ایم، ما سرکش و خطاکاریم و از دستورات تو سرپیچی نمودهایم.

علاوه بر اعتراف، دعا شامل تمجید هم هست. مثلاً

اشعیا 1:6-3 در همان سالی که عزیای پادشاه مُرد، من خداوند را دیدم. او بر تخت بلند و پرشکوه خود نشسته بود. دامن ردای او تمام صحن معبد بزرگ را پوشانیده بود. اطراف او موجوداتی نورانی ایستاده بودند. هریک از آنها شش بال داشت. با دو بال صورت خود را و با دو بال دیگر بدن خویش را می‌پوشانیدند، و با دوبال آخر پرواز می‌کردند. آنها به یکدیگر می‌گفتند: «قدّوس، قدّوس، قدّوس! خداوند متعال که جلالش جهان را پر ساخته است.»

متی 33:14  سپس کسانی که در قایق بودند در برابر عیسی روی بر زمین نهاده، گفتند: «براستی که تو پسر خدایی!»

متی 9:28 در همان حال که می دویدند، ناگهان عیسی را در مقابل خود دیدند! او گفت : «سلام !» زنها به پایهای او افتادند و او را پرستش کردند.

مکاشفه 11:4 “خداوندا، جلال‌ و حرمت‌ و قدرت‌، برازنده‌ توست‌؛ زیرا تو آفریننده‌ تمام‌ موجودات‌ هستی‌ و همه‌ چیز به‌ اراده‌ تو بوجود آمد.”

عیسی مسیح در تاکید بر تمجید در دعا به شاگردانش در متی 9:6 این چنین آموخت:

متی9:6  پس شما این‌طور دعا کنید: “ای پدر آسمانی ما، نام تو مقدّس باد. (ترجمۀ مژده)

علاوه بر اعتراف و تمجید، شکرگزاری نیز از ارکان مهم دعا می باشد.

سرودهای موسی در (خروج 1:15-18)، دبوره (داوران 5) و داود ( دوم سموئیل 1:23 -7) نمونه های بارزی از دعاهای شکر گزاری هستند.

کلام خدا مملو از آیاتی است که ما را به شکرگزاری در دعا تشویق میکنند. از جمله:

مزمور2:95 با شکرگزاری‌ به‌ حضور او بیاییم‌ و با سرودهای‌ شاد او را بپرستیم‌!

مزمور 4:100  با شکرگزاری‌ از دروازه‌های‌ خانه‌ او داخل‌ شوید؛ سرود خوانان‌ به‌ صحنهای‌ او بیایید. او را پرستش‌ کنید و نام‌ مقدسش‌ را گرامی‌ بدارید.

افسسیان 20:5  همواره برای همه چیز، خدای پدر را به نام خداوند ما عیسی مسیح شکر کنید.

کلام خدا ما را تشویق می کند که احتیاجات خود را از خدا بخواهیم در نتیجه پس از شکرگزاری خدا در دعا، میتوانیم تقاضاهای شخصی مان را به حضور او بیاوریم.

یوحنا 13:14-14 هرچه به نام من بخواهید آن را انجام خواهم داد تا پدر در پسر جلال یابد. اگر چیزی به نام من بخواهید آن را انجام خواهم داد.» (ترجمۀ مژده)

فیلیپیان 6:4  برای هیچ چیز غصه نخورید؛ درعوض برای همه چیز دعا کنید و هر چه لازم دارید به خداوند بگویید و فراموش نکنید که برای جواب دعاها، از او تشکر نمایید.

یکی دیگر از عناصر دعا که در کلام خدا به آن اشاره شده، تضرع کردن می باشد. تضرع کردن عبارت از اصرار و تاکید بر تقاضاهایی که بحضور خدا می آوریم، می باشد.

در اینجا به چند نمونه از تضرعاتی که در کتاب مقدس ثبت شده اند، اشاره می کنم.

چند نمونه از تضرعاتی که در کتاب مقدس ثبت شده اند

دانیال برای چاره جویی به حضور خدا مسالت و تضرع می کند ( دانیال 11:6 و 12).

خداوند می گوید که در زمانهای آخر بر روی قوم خود روح تضرع خواهد ریخت (زکریا 10:12).

زن کنعانی با تضرع و اصرار ورزیدن شفای دخترش را دریافت کرد (متی 22:15-28).

برگزیدگانی که روز و شب نزد خدا تضرع می کنند مستجاب خواهند گردید  (لوقا1:18-8).

پولس تشویق می نماید که نه فقط دعا کنیم بلکه در دعا اصرار نماییم (افسسیان 18:6 ، اول تیموتائوس 1:2).

علاوه بر همۀ اینها شفاعت کردن در دعا نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. چنانکه کلام خدا در اشعیا 16:59 چنین تاکید می کند:

کلام خدا در رابطه با شفاعت چنین می گوید:

خداوند در جستجوی شفاعت کنندگان است (اشعیا 16:59).

از ایوب خواسته شد که برای تسلی دهندگان خود شفاعت کند (ایوب8:42).

پولس تشویق می کند که برای جمیع مردم شفاعت کنیم (اول تیموتائوس 1:2).

کلیسای اولیه برای شفاعت در دعا تشکیل جلسه می داد (اعمال 5:12).

کلام خدا به مسیحیان این وظیفه را محول کرده که برای عدۀ بخصوصی دعای شفاعتی کنند. بعنوان مثال:

شفاعت برای پادشاهان و صاحبان منصب (اول تیموتاوس 2:2)

شفاعت برای قوم خدا (مزمور 6:122)

شفاعت برای کسانی که نجات نیافته اند (لوقا 34:23 ، اعمال 60:7 )

شفاعت برای نو ایمانان ( دوم تسالونیکیان 11:1 )

شفاعت برای خادمین مسیحی ( افسسیان 19:6 و 20 ، اول تسالونیکیان 25:5)

و حتی شفاعت برای دشمنان مان ( متی 44:5)

فراموش نکنیم که غفلت در دعا، در کلام خدا، گناه محسوب می شود. چنانکه سموئیل غفلت درمورد دعا برای قوم نافرمانبردار را گناه می دانست (اول سموئیل 23:12).

حال با این گفته به بررسی رابطۀ دعا کردن با تقدیر الهی می پردازیم.

2) رابطه دعا با تقدیر الهی

آیاتی چون یعقوب 16:5-18 گواه بر این دارند که دعای مرد عادل و درستکار در عمل باعث تغییر اوضاع و شرایط می شود.

یعقوب 16:5-18 دعای صادقانه مرد عادل و درستکار، قدرت و تاثیر شگفت انگیز دارد. “ الیاس “ انسانی بود همچون ما. با اینحال ، هنگامی که با تمام دل دعا کرد که باران نبارد، برای مدت سه سال و نیم باران نبارید و زمانی هم که دعا کرد تا باران بیاید، بارش باران آغاز شد و زمین محصول آورد. (ترجمۀ تفسیری)

حال در رابطه با اینگونه آیات در کلام خدا سوالاتی مطرح شده اند که از این قرارند.

چگونه تغییر اوضاع و شرایط بدلیل دعای مسیحی می تواند با نقشه و قوانین الهی هماهنگی داشته باشند؟

آیا دعای مرد عادل قادر به تغییر نقشه و تدبیر الهی است؟ اگر اینطور باشد آیا نقشه های خدا متکی بر درخواستهای انسانها است؟

خدا چگونه می تواند دعاها را مستجاب کند در حالیکه او در جهان قوانین قطعی بر اساس نقشه و تدبیرالهی اش از پیش برقرار کرده است؟

همانطور که مشاهده می کنید این سوالات با دیدگاه های منفی در موردِ رابطۀ دعا کردن و تقدیر الهی مطرح شده اند، و در پاسخ به این سوالات توجه شما را به دو نکته جلب می کنم.

نکتۀ اول –  برخی معتقدند که دعا کردن فقط کاربرد شخصی دارد و تاثیرش تنها متوجه فرد دعا کننده می باشد،  و برای توجیه آن چنین مثال می آورند:

مثلاً فردی با دلی شکسته به نزد خدا برای نیاز خود دعا می کند و در پایان با انعکاس تاثیر دعایش در خود احساس آرامش می نماید. البته نباید فراموش کرد که این زمانی صادق است که دعا کننده به شنوا بودن و پاسخ خدا به دعایش ایمان داشته باشد، اما کلام خدا اذعان دارد، که انعکاس تاثیر دعا فقط به شخص دعا کننده، محدود نمی شود.

 نکتۀ دوم – نباید تصور کنیم که دعا همچون یک نیرو و انرژی مادی می تواند باعث ایجاد توقف و تغییر در قوانین طبیعی گردد. در صورتیکه دعا فقط با پاسخ خدای قادر مطلق و بدون نقض قوانینش، نقش موثری دارد.

در نتیجه، هیچ یک از این دیدگاه های منفی، یعنی دعا فقط بعنوان کاربرد و نفع شخصی و یا یک نیرو و انرژی مادی قادر به توجیه رابطۀ بین دعا و پاسخ آن نیستند.

پاسخ درست به رابطۀ بین دعا و نتیجۀ آن لازمۀ یک درک صحیح از پیش دانی و تقدیر الهی است.

البته فراموش نکنیم که خدا در محدودۀ قوانین کلی خود برای ادارۀ کائنات به انسان نیز آزادی عمل هم داده است.

انسان با این محدودۀ آزادی عمل با قدرت روح القدس کمابیش قادر به شرکت در کارها و مقاصد الهی می باشد.

خدا با قدرت پیش دانی و آگاهی خود، دعاهای ما را از قبل در نقشه ها و تقدیرهای خود در نظر می گیرد، چنانکه وقتی شخصی دعا می کند همان دعایی را می کند که خداوند آنرا از قبل دانسته و در ارادۀ خود درج نموده است، در نتیجه دعای ما در مسیر ارادۀ خدا نه تنها تناقضی با قوانین طبیعی و الهی نخواهد داشت بلکه برعکس در اجرا و تحقق آن سهیم خواهد بود.

حال با این گفته به بررسی سومین مورد از بخش دوم تحت عنوان روش و طریق دعا کردن می پردازیم.

3) روش و طریق دعا کردن

باید بدانیم که تمام دعاهایی که انسان ها می کنند صحیح و حقیقی نیستند چنانکه حتی شاگردان مسیح در این مورد به نقص خود در دعا کردن پی بردند و از عیسی مسیح  خواهش کردند که طریق صحیح و حقیقی دعا را به آنها بیاموزد.

لوقا1:11 روزی عیسی مشغول دعا بود. وقتی دعایش تمام شد، یکی از شاگردان به او گفت : “خداوندا، همانطور که یحیی طرز دعا کردن را به شاگردان خود آموخت ، تو نیز به ما بیاموز.” (ترجمۀ تفسیری)

پاسخ مثبت عیسی مسیح به درخواست شاگردان تائیدی بر نقص آنها در دعا کردن بود. پولس رسول در این رابطه می فرماید:

رومیان26:8 و ما می دانیم که خدا همه چیزها را برای خیریت کسانی بکار می برد که او را دوست دارند و فراخوانده شده اند تا خواست او را انجام دهند. (ترجمۀ تفسیری)

حال ممکن است بپرسید که روش و طریق صحیح دعا کردن بر اساس کتاب مقدس چیست؟

برای پاسخ به این سوال، از کلام خدا نگاهی به شش مورد در رابطه با روش صحیح دعا کردن می اندازیم که تحت این عناوین هستند.

1- مخاطب ما در دعا کردن

2-وضعیت بدن در دعا کردن

3-زمان دعا کردن

4- محل دعا کردن

5-آداب دعا کردن

6- وضعیت روحانی یا درونی در دعا کردن

پس بیائید با هم اولین مورد رو که تحت عنوان مخاطب ما در دعا کردن است بررسی کنیم.

1- مخاطب ما دعا در دعا کردن

کتاب مقدس تعلیم می دهد که باید به خدای پدر و عیسی مسیح خداوند بعنوان مخاطب اصلی، دعا کنیم.  

(نحمیا 9:4، یوحنا23:16 ،اعمال 5:12،اول تسالونیکیان23:5)

 (اعمال 59:7 ،اول قرنتیان 2:1،دوم قرنتیان8:12 و 9 ،دوم تیموتائوس 22:2)

هر چند که اشارۀ صریحی به روح القدس بعنوان مخاطب وجود ندارد، ولی منع صریح آن هم در کتاب مقدس دیده نمی شود. از آنجائیکه روح القدس به مانند دو شخصیت دیگر تثلیث، یعنی خدای پدر و عیسی مسیح خداوند، دارای الوهیت می باشد، بی شک می توانیم او را نیز در دعای خود مخاطب قرار دهیم. در این رابطه پولس رسول در پایان رسالۀ اش به قرنتیان این گونه خاتمه می دهد.

دوم قرنتیان14:13 فیض عیسی خداوند و محبّت خدا و شرکت روح‌القدس با جمیع شما باد. آمین.

در رسالۀ یهودا نیز روح القدس بعنوان مخاطب در دعا اشاره شده است.

یهودا20 امّا شما ای عزیزان، خویشتن را بر ایمان بس مقدّس خود بنا کنید و در روح‌القدس دعا نمایید.

با توجه به آیات خوانده شده نتیجه می گیریم که نقش اقنوم تثلیث در دعای مسیحی بدین ترتیب است که خدای پدر را با شایستگی پسرش عیسی مسیح به یاری روح القدس، مخاطب قرار می دهیم.

دومین مورد در رابطه با روش صحیح دعا کردن، وضعیت بدن در دعا می باشد.  

2-وضعیت بدن در دعا کردن

کتاب مقدس دستور خاصی برای حالت بدنی بهنگام دعا کردن را نمی دهد، اما به حالت های مختلف بدنی اشاره دارد. بعنوان مثال:

آیات اشاره شده به حالتهای مختلف بدنی در دعا کردن

دعا در حالت ایستاده (مرقس 25:11،لوقا 13:18 ،یوحنا 1:17)،

دعا در حالت زانو زده (اول پادشاهان54:8 ،لوقا41:22 ،اعمال 36:20 ،افسسیان14:3)،

دعا در حالت خوابیده بر روی زمین (متی 39:26 )،

دعا در حالت دراز کشیده در رختخواب (مزمور6:63 )،

دعا در حالت نشسته (اول پادشاهان42:18)

و حتی دعا در شرایط سختی و عذاب، به مانند دعای عیسی مسیح بر روی صلیب (لوقا 43:23).

از تمامی این آیات نتیجه می گیریم که حالت بدنی ما در زمان دعا کردن مهم نیست، بلکه آنچه حائز اهمیت است، حالت درونی و صداقت قلب ما می باشد.

سومین مورد در رابطه با روش صحیح دعا کردن، زمان دعا کردن می باشد. 

3-زمان دعا کردن

در کلام خدا آمده که باید همیشه دعا کرد.

افسسیان18:6 در همه وقت، با همه نوع دعا و تمنا، در روح دعا کنید. (ترجمۀ مژده)

علاوه بر این آیه، نمونه های دیگری به داشتن زمان خاصی برای دعا کردن اشاره می کنند.

مزمور17:55 صبح‌، ظهر و شب‌ به‌ پیشگاه‌ خدا می‌نالم‌ و شکایت‌ می‌کنم‌ و او صدای‌ مرا خواهد شنید. (ترجمۀ تفسیری)

دانیال 10:6  دانیال او مطابق معمول روزی سه بار نزد خدای خود دعا میکرد و او را پرستش مینمود. (ترجمۀ تفسیری)

گرچه این نمونه ها دستور صریح جهت تعیین وقت معینی برای دعا کردن نمی باشند، اما نشان می دهند که داشتن نظم در دعا کردن از اهمیت خاصی برخوردار است به همین دلیل کتاب مقدس به زمانهای مشخصی برای دعا کردن اشاره می کند: مثلاً

دعا کردن قبل از غذا خوردن (متی 19:14 ،اعمال 35:27 ،اول تیموتائوس 4:4و 5 )

دعا کردن برای موقعیت های مخصوص (لوقا 12:6 و 13 و 39:22-46 ، یوحنا 15:6).

همچنین در این راستا کلام خدا در عبرانیان 16:4 ما را تشویق می کند که:

عبرانیان16:4 پس بیایید به حضور تخت پر فیض خدا برویم تا او رحمت خود را شامل حال ما سازد و به لطف خود، ما را به هنگام نیاز یاری فرماید. (ترجمۀ تفسیری)

پس معلوم می شود که خدا در تمام اوقات روز و شب برای شنیدن دعاهای فرزندان خود حاضر است.

چهارمین نکته در رابطه با روش صحیح دعا کردن، محل دعا می باشد.

4- محل دعا کردن

در رابطه با انتخاب محلی برای دعا کردن باید گفت که کتاب مقدس ما را تشویق می کند که در نهان و دور از تمام عوامل مزاحم به دعا بپردازیم.  

متی 6:6 اما تو هرگاه دعا می کنی ، در تنهایی و در خلوت دل ، پدر آسمانی را عبادت نما؛ و او که کارهای نهان تو را می بیند، به تو پاداش خواهد داد. (ترجمۀ تفسیری)

عیسی مسیح در این رابطه سرمشق خوبی برای ماست چون همیشه محل خلوتی را برای دعا انتخاب می کرد ولو این که آن محل یک ویرانه یا بالای کوهی باشد.

مرقس 35:1 صبح روز بعد، وقتی هنوز هوا تاریک بود، عیسی برخاست و تنها به صحرا رفت تا در آنجا دعا کند. (ترجمۀ تفسیری)

علاوه بر دعای انفرادی، کتاب مقدس همچنین تشویق می کند که دعای گروهی داشته باشیم.

اعمال 36:20 وقتی سخن پولس تمام شد، زانو زد و با ایشان دعا کرد. (ترجمۀ تفسیری)

در موارد دعای گروهی، نمونه هایی از دعا در مقابل بی ایمانان نیز وجود دارند، از جمله در اعمال 25:16 پولس و برنابا در حضور سایر زندانیان دعا کردند و همچنین در اعمال 35:27 می خوانیم که پولس در مقابل مسافران در موقع سفر به روم دعا کرد.

در واقع می توان نتیجه گرفت که محلی وجود ندارد که در آن نتوان دعا کرد به همین خاطر پولس در اول تیموتاوس 8:2 توصیه می نماید که در همه جا دعا کنیم.

اول تیموتائوس 8:2 بنابراین ، می خواهم که مردان در هر جا، آزاد از گناه و خشم و نفرت ، دستهای پاک خود را بلند کرده ، به درگاه خدا دعا کنند. (ترجمۀ تفسیری)

پنجمین نکته در رابطه با روش صحیح دعا کردن، آداب دعا می باشد.

5-آداب دعا کردن

گاهی آداب دعا کردن مورد بی توجهی قرار می گیرد، ولی مسیح به آداب دعا کردن اشارات خاصی می کند.

بعنوان مثال:

عیسی مسیح تعلیم فرمود که مردم حتی در موقعی که روزه دار هستند نباید غمگین و ترشرو باشند بلکه باید سر خود را تدهین کنند و روی خود را بشویند (متی 16:6-18).

• بدلیل مخالفت عیسی مسیح با هر نوع ریاکاری و تظاهر، دستور فرمود که مانند بی ایمانان تکرار باطل نکنیم زیرا ایشان گمان می برند که به سبب زیاد گفتن دعایشان مستجاب می شود، پس مثل ایشان نباشید (متی 7:6 و 8).

علاوه بر این پولس رسول نیز بر نظم و ترتیب و رعایت آداب دعا در محل جلسه عبادتی تاکید خاصی دارد. چنانکه در اول قرنتیان 40:14 می فرماید:

همه چیز به شایستگی و انتظام باشد (اول قرنتیان40:14).

آداب دعا که در جلسات دعای اعمال رسولان مذکور می باشد باید مورد توجه قرار گیرد

 (اعمال 24:1 -26 و 24:4 -31 و 5:12 و 12 1:13-3 ).

ششمین و آخرین نکته در رابطه با روش صحیح دعا کردن، وضعیت روحانی یا درونی ما در دعا کردن، می باشد.

6- وضعیت روحانی یا درونی در دعا کردن

عیسی مسیح در یوحنا 7:15 شرط اصلی برآورده شدن دعا بدین طریق اعلام می کند.

یوحنا 7:15 ولی اگر در من بمانید و از کلام من اطاعت کنید، هر چه بخواهید به شما داده خواهد شد. (ترجمۀ تفسیری)

نکتۀ کلیدی و قابل تعمق در این آیه عبارت “در مسیح ماندن“ است. حال بیائید نگاهی به مفهوم “ماندن در مسیح“ داشته باشیم.

مفهوم ماندن در مسیح

ماندن در مسیح به مفهوم آزاد بودن از گناه، می باشد (مزمور 18:66، امثال 9:28،اشعیا 1:59 و 2)

ماندن در مسیح به مفهوم عدم خود خواهی در تقاضاها، می باشد (یعقوب 2:4 و 3)

ماندن در مسیح به مفهوم در خواست مطابق با میل و اراده خدا، می باشد ( اول یوحنا 14:5 )

ماندن در مسیح به مفهوم بخشیدن کسانی که نسبت به ما خطا ورزیده اند، می باشد (متی 12:6 ،مرقس 25:11 )

ماندن در مسیح به مفهوم در خواست به نام مسیح می باشد (یوحنا 13:14  14 و 16:15 و 23:16و 24)

ماندن در مسیح به مفهوم در روح دعا کردن می باشد ( افسسیان 18:6،یهودا 20)

ماندن در مسیح به مفهوم درخواست با ایمان، می باشد (متی 22:21، یعقوب 6:1و 7)

ماندن در مسیح به مفهوم جدیت و پایداری در دعا، می باشد ( لوقا (لوقا 1:18 -8، کولسیان 12:4، یعقوب 16) می باشد.

خب دوستان، با این گفته به پایان مطالعۀ امروز می رسیم منتهی اجازه بدید قبل از خداحافظی مرور کوتاهی داشته باشیم به مطالعه ای که امروز داشتیم.

مطالعۀ امروز ما تحت عنوان روشهای اعطای فیض بود در دو بخش انجام شد که

عنوان بخش اول کتاب مقدس و

بخش دوم دعا کردن نام داشت..

در بخش اول یعنی کتاب مقدس دو روش اعطای فیض از طریق کلام خدا رو بررسی کردیم.

ابتدا کتاب مقدس را بعنوان روشی برای نجات یافتن مورد بررسی قرار دادیم و پس از بررسی آیات کلام خدا به این نتیجه رسیدیم که کتاب مقدس روشی است که خدا از آن برای جلب و هدایت مردم به سوی مسیح استفاده می کند.

و سپس کتاب مقدس را روشی برای تقدیس شدن مورد مطالعه قرار دادیم و از کلام خدا دیدیم که چطور با مطالعۀ روزانه این کلام آسمانی می توانیم به بتوسط روح القدس یک زندگی مقدس داشته باشیم.

در بخش دوم که تحت عنوان دعا کردن بود سه مقوله در رابطه با دعا کردن را بررسی کردیم.

ابتدا به مطالعۀ ماهیت دعا کردن پرداختیم و از کلام خدا شش مورد از جمله اعتراف، تمجید، شکرگزاری، تقاضاهای شخصی، تضرع و شفاعت که محتوای دعاهای ما را تشکیل می دهند، تک تک، بطور مفصل بررسی کردیم.

پس از آن رابطۀ دعا کردن با تقدیر الهی را بررسی کردیم و نتیجه گرفتیم که وقتی شخصی دعا می کند همان دعایی را می کند که خداوند آنرا از قبل دانسته و در ارادۀ خود درج نموده است، در نتیجه دعای ما در مسیر ارادۀ خدا نه تنها تناقضی با قوانین طبیعی و الهی نخواهد داشت بلکه برعکس در اجرا و تحقق آن سهیم خواهد بود.

در نهایت روش و طریق دعا کردن را مورد مطالعه قرار دادیم که طی آن، شش مورد از جمله مخاطب ما در دعا، وضعیت بدنی ما در دعا، زمان، محل و آداب دعا کردن و در نهایت وضعیت روحانی یا درونی ما در دعا را بررسی کردیم و نتیجه گرفتیم که حالت بدنی ما در زمان دعا کردن مهم نیست، بلکه آنچه حائز اهمیت است، حالت درونی و صداقت قلب ما می باشد.

خب دوستان عزیز به پایان مبحث نجات شناسی می رسیم و با آرزوی اینکه مطالعۀ امروز باعث برکت شما شده باشه،  ازتون دعوت می کنم که در برنامۀ آینده، که اولین بخش از مبحث کلیسا شناسی تحت عنوان تعریف و تاسیس کلیسا هست، با ما همراه باشید که مطمئناً با فیض روح القدس باعث برکت و رشد روحانی شما خواهد بود.

همچنین از شما تقاضا میکنم که با استفاده از ایمیل، فیس بوک و اسکایپ و شماره های تماس کلیسای خانگی، ما را از نظرات و درخواستهای خود مطلع کنید.

پس با آرزوی سلامتی و روزهایی خوش تا برنامۀ بعد شما رو به خدای بزرگ می سپارم.