انجیل پادشاهی خدا (17)
موعظۀ سر کوه (6)
خوشبحال رحم کنندگان (متی 7:5)
از مقدمۀ موعظۀ سرکوه عیسی مسیح، که معرفی 8 مورد از خصوصیات شهروندان ملکوت خداست، تا کنون، چهار خوشابحال را بررسی کردیم و امروز از متی 7:5 می خواهیم به پنجمین ویژگی شهروندان ملکوت خدا تحت عنوان “رحم کنندگان“، بپردازیم.
آنچه تا کنون مطالعه کردیم.
متی 3:5-6 خوشابحال مسکینان در روح، زیرا ملکوت آسمان از آن ایشان است. خوشابحال ماتمیان، زیرا ایشان تسلّی خواهند یافت. خوشابحال حلیمان، زیرا ایشان وارث زمین خواهند شد. خوشابحال گرسنگان و تشنگان عدالت، زیرا ایشان سیر خواهند شد. (ترجمۀ قدیم)
نکته ای که لازمه بهش اشاره کنم این است که، هشت ویژگی ای که عیسی مسیح در این خوشابحال ها برای معرفی شهروندان ملکوت خدا بکار گرفته به دو گروه چهارتایی تقسیم شده اند.
گروه اول یعنی 1) مسکینان در روح 2) ماتمیان 3) حلیمان 4) گرسنگان و تشنگان عدالت، که مطالعۀ آنها در جلسۀ گذشته خاتمه یافت ویژگی های درونی بودند به این مفهوم که مُعَرفِ شخصیت روحانی ما می باشند و بدون آنها، چهار ویژگی بعدی که ویژگی های برونی هستند، مفهومی نخواهند داشت.
بنابراین، از این جلسه به بعد، به بررسی گروه دوم یعنی چهار ویژگی برونی یا عملی شهروندان ملکوت خدا خواهیم پرداخت که اولین مورد آن که مطالعۀ امروز ماست، در آیۀ 7 می باشد و از این قرار است.
متی 7:5 خوشابحال رحمکنندگان، زیرا بر ایشان رحم کرده خواهد شد.
نظر مخاطبین آن زمان در مورد رحمت و رحمت کنندگان
عیسی مسیح در جامعه ای داشت از رحم کنندگان صحبت می کرد که اصلاً بویی از رحمت به مشام کسی نمی رسید.
از یک طرف یهودیان مذهبی رحمت را فقط بصورت ظاهری و نمایشی بجا می آوردند. آنچه که فریسیان از رحمت به نمایش می گذاشتند فقط جنبۀ نمایشی و ظاهری در مراسم مذهبی داشت، اما درونشان پر از غرور، خودخواهی، خودستایی و عدالت شخصی بود.
به همین دلیل است که یحیای تعمید دهنده از همان ابتدای خدمتش به آنان چنین خطاب می کرد.
متی 7:3-9 وقتی یحیی دید که عده زیادی از روحانیون متظاهر و رهبران قوم نزد او می آیند تا تعمید گیرند، به ایشان گفت :«ای افعی زادگان ، چه کسی به شما گفت که می توانید از غضب آینده خدا بگریزید؟ پیش از آنکه شما را تعمید دهم ، باید با کارهای شایسته ، ثابت کنید که از گناهان خود توبه کرده اید. با این فکر که ما یهودی و از نسل ابراهیم هستیم ، خود را فریب ندهید. این افکار بیهوده است . (ترجمۀ تفسیری)
عیسی مسیح نیز در همین راستا پیامش را آغاز کرد، در حین دعوت مردم را به توبه و بازگشت به سوی خدا، با محکوم کردن ریاکاری رهبران یهود، آنها را متوجه داوری خدا می کرد.
خلاصۀ پیام یحیای تعمید دهنده و عیسی مسیح این بود که اگر دروناً و قلباً عوض نشوید، خدا تیشۀ خود را برداشته به ریشۀ شما خواهد زد.
شاید بتوان ظاهراً ترحم را جعل یا تقلید کرد، اما خدا از ما انتظار دارد ترحم واقعی داشته باشیم.
آقای Martin Lloyd-Jones الهیات دان معاصر در این رابطه می گوید.
یک مسیحی قبل از انجام کار، باید شخصیتاً دارای آن ویژگی باشد. به عبارتی مسیحی قبل از اینکه ترحم کند، باید رحم کننده باشد.
توجه خدا همیشه به دل و درون آدمی بوده، بطوریکه در عاموس چنین می خوانیم.
عاموس 21:5-23 خداوند می فرماید: «من از ظاهرسازی و ریاکاری شما نفرت دارم که با عیدها و مجالس مذهبی خود، وانمود میکنید که به من احترام میگذارید. من قربانیهای سوختنی و شکرگزاری شما را نمی پذیرم و به قربانیهای سلامتی شما توجه نمیکنم. سرودهای حمد خود را از من دور کنید، زیرا من به آنها گوش نمیدهم. (ترجمۀ تفسیری)
علاوه بر مذهبیون ریاکار قوم یهود، عیسی مسیح روی سخنش با رومیان نیز بود.
رومیان اصلاً بویی از ترحم نبرده بودند، بطوریکه وقتی کودکی متولد می شد، نگاه خانواده به سرپرست خانواده بود. اگر او انگشت شصدش را بالا می گرفت آنرا زنده نگاه می داشتند و اگر انگشتش را پائین می گرفت، نوزاد را در آب خفه می کردند.
یک شخص رومی اگر از غلامش ناراضی بود می توانست او را بکشد و هیچ بازخواستی از او نمی شد.
در فرهنگ روم، ترحم نشان ضعف بود. آنان فقط به کسانی ترحم می کردند که از آنها می ترسیدند و انتظار رحمت داشتند.
حال تصورش را بکنید که عیسی مسیح داشت به مردم آن جامعه اعلام می کرد که اگر کسی می خواهد وارد پادشاهی من بشود باید نه تنها، شخصیتاً رحم کننده باشد، بلکه رحمت را در عمل بجا آورد.
تصور ما از افراد رحم کننده و مهربان چیست؟ شاید بعضی بگویند،
– کسی که دل نازک و ظریفی دارد
– کسی که پر از احساس است
شاید یک شخص رحم کننده دارای این ویژگی ها باشد اما منظور مسیح از واژۀ رحم کننده خیلی فراتر از داشتن یک دلِ نازک و پر احساس بود.
پس بیائید نگاهی به تعریف رحم کننده از دیدگاه عیسی مسیح بیاندازیم.
1) برجستگی این نوع رحمت
برای این منظور، واژۀ رحمت را از چهار جنبه با این عناوین بررسی می کنیم.
1) برجستگی این نوع رحمت 2) منشا رحمت 3) کاربرد رحمت و 4) نتیجۀ رحمت
پس اول به بررسی برجستگی و اهمیت رحمتی که عیسی مسیح در اینجا به آن اشاره می کند، می پردازیم.
گفتیم که در آن زمان رهبران یهود یک نوع رحمت ظاهری، فرمایشی و مذهبی را به نمایش گذاشته بودند. رحمت آنان شامل کسانی می شد که از آنان طالب رحمت بودند. بعبارتی حالت بده بستانی داشت.
امروزه هم ما شاهد چنین رحمتی در جامعه بنام “کارما” هستیم. یعنی رحم می کنیم چون انتظار رحمت داریم.
اما، ، اگر چه ممکن است در بعضی شرایط ما نتیجۀ کارهای خوبمان را ببینیم، ولی همۀ ما می دونیم که در واقعیت همیشه این طور نیست.
بعنوان مثال:
زندگی و خدمت عیسی مسیح را در نظر بگیریم.
مسیح با زندگی و خدماتش، نوع رحمتی که از پیروانش انتظار داشت را به نمایش گذاشت.
بیماران را شفا می داد، گناهکاران را می بخشید، با باجگیران و فاحشه ها مصاحبت داشت بطوریکه رهبران یهود از اینکار او ایراد می گرفتند.
در صورتیکه همان افرادی که خدمات مسیح را دریافت کردند، او را به صلیب کشیدند.
با وجود این، او از پدر آسمانی برایشان طلب بخشش کرد.
و به شاگردانش آموخت که بدنبال این نوع رحمت است. یعنی رحمتی که عملاً بلاعوض می باشد.
برای درک برجستگی و اهمیت این نوع رحمت، آنرا با چند واژۀ دیگر مقایسه می کنیم.
– مقایسۀ رحمت با بخشش
لطفا به این آیه توجه کنید.
تیطس 5:3 او (عیسی مسیح) نه بخاطر خوبی و پاکی ما، بلکه فقط در اثر رحمت و دلسوزی که نسبت به ما داشت، ما را از گناهانمان شست و طاهر ساخت و بوسیله روح القدس، به ما تولدی تازه و حیاتی نو بخشید. (ترجمۀ تفسیری)
افسسیان 3:2-5 ما (مسیحیان) با همین طبیعت سرکش به دنیا آمدیم و درست مانند دیگران (غیرمسیحیان)، زیر خشم و غضب خدا بودیم. اما خدا که لطف و رحمتش بیش از حد تصور ماست، ما را آنقدر دوست داشت که به ما عمر دوباره داد؛ زیرا ما بسبب گناهانمان، روحاً مرده بودیم و میبایست تا به ابد دور از خدا بسر ببریم. (ترجمۀ تفسیری)
علاوه بر این، کلام خدا می فرماید که رحمت خدا بی نهایت عظیم است.
از مقایسۀ این گونه آیات می توانیم نتیجه بگیریم که ما بخشش خدا را بخاطر رحمتش دریافت نمودیم. پس بخشش نتیجۀ رحمت است. در اینصورت، رحمت از بخشش بزرگتر است.
– مقایسۀ رحمت با محبت
خب گفتیم که بخشش از رحمت حاصل می شود، اما رحمت از کجا بدست می آید؟ بله از محبت.
چرا خدا به ما رحم می کند؟ بخاطر اینکه خدا محبت است. پس محبت از رحمت بزرگتر است. ما در آسمان به رحمت خدا نیاز نداریم. ولی محبت خدا همیشه با ما خواهد بود.
اما سوالی که باید به آن توجه داشت این است که چطور به محبت خدا پی می بریم؟
البته، از رحمت بی نهایت اوست که به محبتش پی می بریم.
در این صورت است که اهمیت رحمت خدا برایمان آشکار می شود.
– مقایسۀ رحمت با فیض
رحمت ارتباط مستقیم با نتایج گناه یعنی رنج، بدبختی و درماندگی دارد.
اما فیض به خود گناه مربوط می شود.
بعبارتی، رحمت با عوارض ناشی از مشکلات در ارتباط است. اما فیض با خود مشکل روبرو می شود.
رحمت مجازات را از میان بر می دارد و فیض باعث بخشودگی می شود.
اجازه بدید تا با مثالی از کلام خدا کاربرد این دو را درنظر بگیریم.
مثلاً در مثال سامری نیکو. وقتی سامری نیکو آن یهودی را در میان راه دید که توسط راهزنان زخمی شده بود. بر او رحم کرد و با دلسوزی روغن بر زخمهایش می مالد و جراحات او را می پیچد و دردش را تسکین می دهد. سپس با فیض مکانی را برایش فراهم می کند. اجارۀ آنجا را پرداخت می کند تا در آنجا زندگی کند.
پس رحمت با جنبۀ منفی کار سر و کار دارد و فیض با بخش مثبت آن.
رحمت درد و رنج را از میان بر می دارد و فیض شرایط بهتر ایجاد می کند.
رحمت به جهنم جواب منفی می دهد و فیض به بهشت پاسخ مثبت.
رحمت، دلسوزی می کند و فیض می بخشد.
پس رحمت و فیض دو رو از یک چیز بسیار عالی هستند. و خداوند هر دوی آنها را به ما می دهد.
– مقایسۀ رحمت با عدالت
سوالی که معمولاً در این رابطه پرسیده می شود این است که چگونه خدا می تواند هم عادل باشد و هم رحیم؟ آیا خدایی که عادل است می تواند با رحمت خود از گناهان ما چشم پوشی کند و آنها را ببخشد؟
خب در پاسخ باید گفت که خدا آنقدر ما را دوست دارد که بر ما ترحم نمود و عیسی مسیح را فرستاد تا جریمۀ گناهان ما را بر صلیب بپردازد و عدالت را بجا آورد. بدین صورت، رحمتش را عادلانه به اجرا می گذارد.
پس نتیجه می گیریم که ارزش رحمت بیش از بخشش، کمتر از محبت، به موازات فیض و هماهنگ با عدالت عمل می کند.
دومین جنبه ای که باید در رابطه با رحمت در نظر بگیریم، منشاء آن است.
2) منشاء رحمت
در این رابطه کلام خدا می فرماید:
لوقا 36:6 رحیم باشید چنانکه پدر شما نیز رحیم است. (ترجمۀ قدیم)
میکاه 18:7 خداوندا، هیچ خدایی مانند تو نیست. تو گناه بندگانت را میآمرزی و تقصیرات بازماندگان قومت را میبخشی، و چون بر بندگانت رحمت و شفقت داری، برای همیشه خشمگین نمیمانی. (ترجمۀ مژده)
پس منشاء رحمت، خداست، بطوریکه هم ترحم و همچنین توانایی رحمت کردن را از خدا دریافت می کنیم.
حال بیائید نگاهی به جنبۀ کاربردی رحمت بپردازیم.
3) کاربرد رحمت
ممم به این مفهوم که در زندگی مسیحی مان چطور می توانیم یک رحم کننده باشیم؟ کلام خدا در این رابطه اشارات زیادی دارد که برخی از آنان از این قرارند.
در انجیل متی 9 می خوانیم که متی، عیسی مسیح را به خانۀ خود دعوت می کند و عده ای از باجگیران و افراد بدنام نیز در آنجا بودند. وقتی روحانیون یهود دیدند که مسیح با این گروه افراد نشسته است از او ایراد گرفتند و مسیح در پاسخ به آنان چنین گفت:
متی 13:9 بروید، کمی در مورد این آیه کتاب آسمانی فکر کنید که می فرماید: “من از شما هدیه و قربانی نمی خواهم ، بلکه دلسوزی و ترحم می خواهم .” رسالت من در این دنیا این است که گناهکاران را بسوی خدا بازگردانم ، نه آنانی را که گمان می کنند عادل و مقدسند!» (ترجمۀ تفسیری)
پولس رسول در رومیان 15 سفارش می کند که چگونه یک مسیحی باید با نمونه گرفتن از عیسی مسیح، با دلسوزی ملاحظۀ دیگران را بکند و فقط به فکر خوشی خودش نباشد.
دوم قرنتیان 3:1-4 سپاس بر خدا، پدر خداوند ما عیسی مسیح، که پدر رحمتها و خدای بخشندۀ همۀ دلگرمیهاست؛ که به ما در همۀ سختیهایمان دلگرمی میبخشد تا ما نیز بتوانیم با آن دلگرمی که از او یافتهایم، دیگران را که از سختیها میگذرند، دلگرم سازیم. (ترجمۀ هزارۀ نو)
عبرانیان 16:4 بیایید به حضور تخت پر فیض خدا برویم تا او رحمت خود را شامل حال ما سازد و به لطف خود، ما را به هنگام نیاز یاری فرماید. (ترجمۀ تفسیری)
اول یوحنا 17:3 اما کسیکهادعایمسیحیتمیکند و از نظر مالیدر وضعیتخوبیبسر میبرد، اگر همنوعخود را در احتیاجببیند و بهاو کمکنکند، چگونهممکناستمحبتخدا در قلباو حکمفرما باشد؟ (ترجمۀ تفسیری)
متی بابهای 5 و 6 ما را به اینکه رحم کننده باشیم دعوت می کنند.
اما سوالی که ممکنه مطرح بشه اینه که چطور می تونیم عملاً رحم کننده باشیم؟
چگونه می توانیم عملاً رحم کننده باشیم ؟
در اینجا به دو روش کاربردی اشاره می کنیم.
1) روش مادی
همۀ ما می توانیم، نسبت به نیازهای مادی مردم با ترحم و توجه خاص کمک کنیم.
البته لازم به توضیح است که منظور من از این گفته این نیست که هر کس از شما پول یا هر کمک نقدی یا جنسی خواست زود دسته چک تون را از جیبتون در بیارید و All you can give!!! بهش کمک کنید. گاهی اوقات بزرگترین خیانت می تونه کمک مالی باشه.
من در سالیان خدمت کلیسایی که داشتم شاهد این جور سوء استفاده ها بودم و الان هم هستم.
اعضایی مثل اشخاص ثروتمند، خوب می دونن که من در مورد چه شرایطی حرف می زنم. چون به این گونه افراد مراجعات زیادی بخصوص کمک های مالی میشه.
فکر کنم کم پیش بیاد کسی پیش شخص ثروتمند بره و فقط ازش تقاضای دعا کنه! اینطور نیست؟
اولاً کلیسا یک موسسۀ امور خیریه نیست، اما امور خیریۀ زیادی انجام میده.
کلیسا می تونه با کمک های بی رویه، افراد پرتوقع، تنبل و بی انگیزه بار بیاره.
این گونه افراد با سودجویی و توقعات بی جا باعث اختلال در روابط و بی نظمی در کلیسا بشوند.
اما از طرف دیگه اگر کلیسا با حکمت الهی نسبت به نیازهای مادی مردم با رحمت توجه داشته باشه و اقدام کنه، می تونه باعث برکت همه و جلال خدا باشه.
تثنیه 8:15 در مقابل شخص نیازمند، سخاوتمند باشید و به اندازه نیازش به او قرض بدهید. (ترجمۀ مژده)
2) روش روحانی و معنوی
در این رابطه به چهار نمونه اشاره می کنم.
الف) دلسوزی
کلام خدا ما را تشویق می کند که برای جانهای گمشده و دور از خدا درد زِه داشته باشیم و برای نجاتشان دعا کنیم. خداوند عیسی مسیح و استیفان برای قاتلیناش از خدای پدر تقاضای بخشش کردند.
ب) هشدار
البته دلسوزی و رحمت به روشهای مختلف نمایان می شود. همانطور که گفته شد می توان به صورت شفاعت و تقاضای بخشش از خدا برای دیگران باشد، اما گاهی لازم است که به بعضی هشدار داد.
دوم تیموتاوس 25:2 (خادمین باید) با مخالفین و گمراهان با فروتنی و ادب گفتگو نماید؛ شاید به این ترتیب به یاری خداوند، آنها از عقاید نادرست خود بازگردند و به حقیقت ایمان آورند. در اینصورت می توانند از خواب غفلت بیدار شوند و از دام شیطان خود را رها سازند، زیرا شیطان ایشان را اسیر کرده ، وادار می سازد که اراده او را بجا آورند. (ترجمۀ تفسیری)
تیطس 13:1 لازم است به مسیحیان کریت خیلی جدی حکم کنی تا در ایمان و اعتقاد خود قوی باشند؛ (ترجمۀ تفسیری)
یهودا 23 گمراهان را از آتشمجازاترهاییدهید، اما مراقبباشید کهخودتاننیز سوی گناه کشیده نشوید. در همانحالکهدلتانبر اینگناهکارانمیسوزد، از اعمالگناهآلود ایشانمتنفر باشید. (ترجمۀ تفسیری)
ج) دعا
افسسیان 18:6 همیشه دعا کنید! در دعا از خدا آن چیزهایی را بخواهید که مطابق خواست روح القدس است. مسایل و نیازهای خود را به او بگویید، و برای همه ایمانداران با اشتیاق زیاد و جدیت دعا کنید. (ترجمۀ تفسیری)
د) موعظه یا اعلام کلام خدا
موعظه و اعلام کلام خدا به مردم، مواثرترین کاریست که می توانیم در جهت نجات و بنای مردم انجام دهیم. اگر دلت برای کسی می سوزد با او از کلام خدا سخن بگو.
برای درک مفهوم رحم کنندگان، چهارمین و آخرین جنبه ای که می خواهیم در رابطه با رحمت بررسی کنیم، نتیجۀ آن می باشد.
بعبارتی می خواهیم بدانیم که نتیجۀ رحم کننده بودن و رحمت کردن چیست؟
4) نتیجۀ کار رحم کنندگان
اولاً اینکه عیسی مسیح می گوید آنها مبارک (یعنی برکت یافته یا خوشبخت) هستند.
پولس رسول این مطلب را در رسالاتش بخوبی شرح می دهد. بخصوص در رسالۀ رومیان، که پس از 11 باب تشریحِ رحمت های خدا، از مخاطبینش می خواهد که زندگی شان را مثل یک قربانی زنده به خدا تسلیم کنند.
دوماً، عیسی مسیح در همان آیۀ 7 (متی5) می فرماید که به رحم کنندگان، رحم کرده خواهد شد.
اگر چشمانمان را خوب باز کنیم، در خواهیم یافت که ما هر لحظه از زندگی مان شامل رحمتهای خداست.
دوم سموئیل 26:22 خدایا تو با شخص رحیم، خویشتن را رحیم خواهی نمود و با مرد کامل با کاملیت رفتار خواهیکرد. (ترجمۀ قدیم)
این مطلب در مزمور 25:18 تکرار شده.
یعقوب 12:2-14 خدا شما را روزی داوری خواهد فرمود تا مشخص شود آیا به خواست مسیح عمل کرده اید یا نه. پس مواظب اعمال و افکار خود باشید؛ زیرا بر کسی که در این دنیا رحم نکرده است، رحم نخواهد شد؛ اما اگر نسبت به مردم، رحیم بوده باشید، آنگاه رحمت الهی بر داوری او چیره خواهد شد. برادران عزیز، چه فایده ای دارد که بگویید “من ایمان دارم و مسیحی هستم “، اما این ایمان را از طریق کمک و خدمت به دیگران نشان ندهید؟ آیا این نوع ایمان می تواند باعث رستگاری شود؟ (ترجمۀ تفسیری)
در دعای ربانی می گوئیم که ای پدر ما که در آسمان، قرضهای ما را ببخش چنانکه ما نیز قرض داران خود را می بخشیم!
امثال 22:14 کسانیکه نقشههای پلید در سر میپرورانند گمراه خواهند شد، ولی آنانی که نیت خوب دارند مورد محبت (رحمت) و اعتماد قرار خواهند گرفت. (ترجمۀ تفسیری)
در خاتمه، اجازه بدید که حقیقتی رو در رابطه با رحمت و بخشش خدمتتون یادآور بشم و آن از متی 18 می باشد.
متی 21:18-35 در این هنگام پطرس پیش آمد و پرسید: «استاد، برادری را که به من بدی می کند، تا چند مرتبه باید ببخشم ؟ آیا هفت بار؟» عیسی جواب داد: «نه ، هفتاد مرتبه هفت بار!»
آنگاه افزود: «وقایع ملکوت آسمان مانند ماجرای آن پادشاهی است که تصمیم گرفت حسابهای خود را تصفیه کند. در جریان این کار، یکی از بدهکاران را به دربار آوردند که مبلغ هنگفتی به پادشاه بدهکار بود. اما چون پول نداشت قرضش را بپردازد، پادشاه دستور داد در مقابل قرضش ، او را با زن و فرزندان و تمام دارایی اش بفروشند. ولی آن مرد بر پاهای پادشاه افتاد و التماس کرد و گفت : ای پادشاه استدعا دارم به من مهلت بدهید تا همه قرضم را تا به آخر تقدیم کنم . پادشاه دلش بحال او سوخت . پس او را آزاد کرد و قرضش را بخشید.
ولی وقتی این بدهکار از دربار پادشاه بیرون آمد، فوری به سراغ همکارش رفت که فقط صد تومان از او طلب داشت. پس گلوی او را فشرد وگفت: زود باش پولم را بده! بدهکار بر پاهای او افتاد و التماس کرد: خواهش می کنم مهلتی به من بده تا تمام قرضت را پس بدهم. اما طلبکار راضی نشد و او را به زندان انداخت تا پولش را تمام و کمال بپردازد. وقتی دوستان این شخص ماجرا را شنیدند، بسیار اندوهگین شدند و به حضور پادشاه رفته، تمام جریان را بعرض او رساندند.
پادشاه بلافاصله آن مرد را خواست و به او فرمود: ای ظالم بدجنس! من بخواهش تو آن قرض کلان را بخشیدم. آیا حقش نبود تو هم به این همکارت رحم می کردی، همانطور که من به تو رحم کردم؟ پادشاه بسیار غضبناک شد و دستور داد او را به زندان بیندازند و شکنجه دهند، و تا دینار آخر قرضش را نپرداخته، آزادش نکنند. بلی، و این چنین پدر آسمانی من با شما رفتار خواهد کرد اگر شما برادرتان را از ته دل نبخشید. (ترجمۀ تفسیری)
نتیجه گیری
پس عزیزان دیدیم که وقتی عیسی مسیح فرمود، خوشبحال رحم کنندگان، رحمتی که او به آن اشاره می کنه:
1) بسیار برجسته و متفاوت با آنچه مردم این دنیا تصور می کنند هست
2) منشا این رحمت از خداست، ما رحمت خدا را در بخشش گناهانمان یافتیم، پس می توانیم رحم کننده باشیم
3) بطوریکه هم از دو جنبۀ مادی و روحانی می توانیم به مردم کمک کنیم. نه مثل مردم دنیا، بلکه با حکمت و هدایت الهی، هم کمکهای مالی و هم از لحاظ روحانی با دلسوزی، هشدار، دعا و شهادت کلام خدا افراد رو به رحمت خدا دعوت می کنیم، تا آنها نیز از پدر رحمتها، بخشش و زندگی تازه بیابند.
4) در نتیجه گفتیم که نتیجۀ رحم کردن، برکت، خوشبختی و دریافت رحمت خداست.
پس بیائید با هم دعا کنیم و از خدا رحمت بطلبیم چون مسیح فرمود:
خوشبحال رحم کنندگان زیرا بر ایشان رحم کرده خواهد شد.
جلسۀ آینده به مطالعۀ دومین مورد از ویژگی های برونی، تحت عنوان پاک دلان از متی 8:5، خواهیم پرداخت.